nie mają o czym żyć
  • różności imiennicze
    9.03.2013
    9.03.2013
    Szanowni Państwo,
    czy poniższe imiona są przyswojone przez język polski, funkcjonują w Polsce, należą do zasobu polskich imion?
    1. Jur
    2. Zorzan (Zoran; żeń. Zora)
    3. Kordian
    4. Eunika (Eunice)
    5. Sandra
    6. Jowana
    7. Stela (Stella)
    8. Wiwiana
    9. Balladyna
    Z poważaniem
    Czytelnik
  • W latach 90., ale którego wieku?
    29.06.2009
    29.06.2009
    Szanowni Państwo!
    Przyszło nam żyć na przełomie wieków i tysiącleci. Dla wielu jest to tak doniosłe, że coraz częściej spotykam się ze sformułowaniami typu: w latach 90. XX wieku…. Czy nie jest jednak zbyt wcześnie na stosowanie takich zwrotów? Przecież do lat 90. XXI wieku pozostało jeszcze dużo czasu, i możemy spokojnie pisać o latach dziewięćdziesiątych, nie narażając się na niedokładność. Czy akcentowanie wieku XX nie jest stosowane nieco na wyrost?
    Pozdrawiam
    Jarosław Mężyk
  • Wyrazy złożone z członem -wieczny i -wiekowy
    25.04.2019
    25.04.2019
    Chciałbym się dowiedzieć, jak powinien brzmieć przymiotnik od X wieku: dziesięciowieczny czy dziesiątowieczny? Żadnego z tych słów nie ma w moim PWN-owskim słowniku języka polskiego ani ortograficznym, na drugie natomiast natrafiłem w powieści S. Kinga (dziesiątowieczni Cyganie). I analogicznie: ośmiowieczny czy ósmowieczny? A pozostałe wczesne wieki?
  • Zafiksować się
    20.04.2017
    20.04.2017
    W słowniku jedyne znaczenie zafiksować to ‘zatwierdzić’. Czy zwrotu zafiksować się można używać w znaczeniu ‘mieć obsesję na punkcie czegoś, robić coś nieustannie’? Ja tak mówię, ale nie wiem, czy to błędny idiolekt, czy ogólniejsza tendencja.

    Serdecznie dziękuję za pomoc.
    Dorota
  • za pomocą której, na podstawie którego itp.
    9.04.2009
    9.04.2009
    Witam Państwa!
    Mam pytanie dotyczące wyrażeń przyimkowych tworzonych z zaimkiem który. Otóż SPP zabrania przestawiać ich szyku, wyjąwszy takie wyrażenia, jak: za pomocą, na podstawie, na mocy, w braku, w razie. Czy to naprawdę są wszystkie możliwe przypadki? Co np. z wyrażeniem w ciągu którego? Czy należy pisać np. „Żyjemy w okresie, w którego ciągu (…)”?! Albo – zgodnie z SPP – możemy pisać „Nowelizacja, na mocy której (…)”, ale nie wolno już „Nowelizacja, mocą której (…)”?
  • 40+

    13.05.2021
    13.05.2021

    Dzień dobry!

    W telewizji w kontekście szczepień pisano i mówiono o osobach 40+. Moim zdaniem powinno się mówić o osobach powyżej 40 roku życia/powyżej 40 lat lub osobach mających ponad 40 lat. Co do pisowni -- domyślam się, że chodzi o oszczędność miejsca, jednak czy można to zapisać inaczej? Na przykład:  osoby >40 albo  osoby 40<?

  • bezpieczny i niebezpieczny
    28.05.2010
    28.05.2010
    Szanowni Państwo,
    chciałem zadać pytanie o etymologię słów bezpieczny i niebezpieczny. Osobiście wywodziłbym je od słowa piecza, ale tu powstaje pewien problem. Otóż musiałbym uznać, że bezpieczny to 'pozbawiony pieczy', czyli w rzeczywistości 'niebezpieczny'. I zaczyna się błędne koło. Będę wdzięczny za rzucenie odrobiny światła na moje wątpliwości.
    Z wyrazami szacunku

    Marcin Widawski
  • bikini i bikiniarze
    17.10.2006
    17.10.2006
    Słownik języka polskiego pod red. Witolda Doroszewskiego wywodzi wyraz bikini od „nazwy wyspy, która się stała w Polsce symbolem egzotyki i braku więzi z polskim środowiskiem’’. Inną genezę podają Skrzydlate słowa (Markiewicz, Romanowski): od krawata zwanego bikini. Czy w zasobach PWN istnieją wzmianki na ten temat (tzn. zarówno samego krawata, jak i genezy wyrazu bikiniarz, tudzież Bikini jako symbolu braku więzi)?
  • bowling i snooker
    25.08.2003
    25.08.2003
    Może nie pytanie, ale prośba o charakterze propozycji – albo odwrotnie. Pojawianie się nowych słów w słownikach to rzecz normalna, naturalne nadążanie języka za życiem. Także jego sportowym wycinkiem. Co jakiś czas przybywa nowa – w Polsce, a znana w świecie – dyscyplina lub jej opis. Ostatnio pojawił się bowling. Może czas na słowo snooker? Od ponad stu lat gra w snookera świat, od kilkunastu Polska, od dziesięciu lat istnieje oficjalnie Polski Związek Snookera – a odnośnego słowa w słownikach nie ma.
    Gdyby wchodziło, to wraz z nim proponuję frejm, używaną w mowie i pisanych przepisach gry w snookera spolszczoną formą angielskiego frame – cała gra pochodzi zresztą z Anglii.
    Pozdrawiam serdecznie
    Krzysztof Kruk
  • Hybrydy, tautonimy i fikcyjni fałszywi przyjaciele

    27.03.2024
    27.03.2024

    Szanowni Państwo,

    czy istnieje specjalne określenie na zjawisko językowe, jakim jest neologizm udający zapożyczenie z obcego języka, ale w tym języku faktycznie nieznany osobom używającym go jako ojczystego?


    Wydaje się, że przykładem takiego słowa jest "smoking", które udaje słowo angielskie, ale w znaczeniu w jakim używa się go w języku polskim, w ogóle w języku angielskim nie występuje. W języku francuskim też występuje przynajmniej kilka takich pseudoangielskich słów.


    Łukasz

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego